In het rampjaar 1672 werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden van alle kanten aangevallen. In het zuiden door Frankrijk, in het westen door Engeland en in het zuidoosten door Maximiliaan Hendrik van Beieren. Door de zwakke positie van de Republiek zag de bisschop van Münster, Bernhard von Galen (1606-1678), zijn kans schoon om de Republiek een tweede maal binnen te vallen. In 1665 was zijn leger immers niet verder gekomen dan Winschoten. Vanaf 21 juli 1672 werd de stad Groningen belegerd door het leger van Bernhard von Galen. Al snel werden er noodmunten geslagen. Het leger van Bernhard von Galen bestond voor een deel uit Keulse troepen. Deze troepen leden echter in Nienhuis bij Garrelsweer een grote nederlaag. De bisschop zag zich daarom genoodzaakt om het beleg te staken. Groningen werd daarop op 17 augustus 1672 ontzet.

Noodmunt Koningsdaalder 1577

Enkelzijdige noodmunt/noodgeld, stad Groningen, ter waarde van Koningsdaalder. 

Verplicht geslagen noodmunten, voor uitbetaling achterstallige soldij van de Spaanse troepen te Groningen. 

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: 34,2 gram.

Afmeting: 37 mm. x 40 mm.

Aanmaakplaats: Groningen.

Muntmeester: Balthasar Wijntgens (Deventer) De muntmeester  verbleef toevalling in Groningen.

Datering: Emissie van 4 februari 1577

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje.

Binnen een parelcirkel.

Het wapenschild van de stad Groningen.

Boven de tweekoppige adelaar de letter:

      G

Groningen.

Omschrift:

 ✠ NECESSITATE ✶ 4 ✶ FEB ✶ 1577

Noodgedwongen 4 februari 1577

Keerzijde: Blanco.

 Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.21 Groningen pag.185 nr.2.21.27.

H. Vanhoudt, Heverlee 2015, De munten van de Bourgondische, Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden en van de Franse en Hollandse periode 1434-1830 G.9 Groningen 499 pag.334-335.

Delmonte, nr.179-179a.

Noodmunt ½ Koningsdaalder 1577

Enkelzijdige noodmunt/noodgeld, stad Groningen, ter waarde van halve Koningsdaalder. 

Verplicht geslagen noodmunten, voor uitbetaling achterstallige soldij van de Spaanse troepen te Groningen. 

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: 16,6 gram.

Afmeting: 30 mm. x 30 mm.

Aanmaakplaats: Groningen.

Muntmeester: Balthasar Wijntgens (Deventer) De muntmeester  verbleef toevalling in Groningen.

Datering: Emissie van 4 februari 1577

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje, met afgeronde hoeken.

Binnen een parelcirkel.

Het wapenschild van de stad Groningen.

Boven de tweekoppige adelaar de letter:

      G

Groningen.

Omschrift:

 ✠ NECESSITATE ❀ 4 ❀ FEB ❀ 1577

Noodgedwongen 4 februari 1577

Keerzijde: Blanco.

 Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.21 Groningen pag.186 nr.2.21.28.

H. Vanhoudt, Heverlee 2015, De munten van de Bourgondische, Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden en van de Franse en Hollandse periode 1434-1830 G.9 Groningen 500 pag.334-335.

Delmonte, nr.180.

Noodmunt Rijksdaalder van 50 Stuiver 1672

Enkelzijdige belegeringsmunt/noodgeld, stad Groningen, ter waarde van Rijksdaalder van 50 stuiver. (Grote stempel)

Geslagen tijdens en kort na het beleg van Groningen door de bisschoppen Maximiliaan Hendrik van Beieren, bisschop van Keulen en Bernard van Galen, bisschop van Münster.

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: 30,75 gram.

Afmeting: 33 mm. x 31 mm.

Aanmaakplaats: Groningen-Provincie van Stad en Lande.

Muntmeesters: Hendrick Sluiter en Jan de Booser.

Datering: 1672

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje.

Binnen een parelcirkel.

Een gekroond provinciewapenschild.

Ter weerszijden van het wapen, de gesplitste waardeaanduiding.

   50 / ST

Omschrift:

♔ . IVRE . / .ET . TEMPORE . / .1672 .

Op het juiste moment.

Keerzijde: Blanco.

 Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.20 Groningen pag.176 nr.2.20.1.

Delmonte, nr.736.

Herdenkingsmunt Rijksdaalder van 50 stuiver.

Enkelzijdige herdenkingsmunt op de inval der Münsterse en Keulse troepen en de belegering van de stad Groningen, ter waarde van een Rijksdaalder van 50 stuiver. (Kleine stempel)

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: 30,43 gram.

Afmeting: 34 mm. x 33 mm.

Aanmaakplaats: Groningen-Provincie van Stad en Lande.

Muntmeesters: Hendrick Sluiter en Jan de Booser.

Datering: 1672-1673

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje.

Binnen een parelcirkel.

Een gekroond provinciewapenschild.

De kroon dekt het wapen volledig.

Ter weerszijden van het wapen, de gesplitste waardeaanduiding.

   50 / ST

Omschrift:

♔ . IVRE . / .ET . TEMPORE . / .1672 .

Op het juiste moment.

Keerzijde: Blanco.

 Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.20 Groningen pag.176 nr.2.20.2.

Delmonte, nr.736.

Deze herdenkingsmunten zijn geslagen tot mei 1673 deels geantedateerde en op de noodmunten gelijkende herdenkingsmunten van 50, 25, 12 ½ en 6 ¼ stuiver geslagen die te herkennen zijn aan een kleiner stempel.

Noodmunt Halve Rijksdaalder van 25 Stuiver 1672

Enkelzijdige belegeringsmunt/noodgeld, stad Groningen, ter waarde van

Halve Rijksdaalder van 25 stuiver.

Geslagen tijdens en kort na het beleg van Groningen door de bisschoppen Maximiliaan Hendrik van Beieren, bisschop van Keulen en Bernard van Galen, bisschop van Münster.

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: 14,35 gram.

Afmeting: 26 mm. x 27 mm.

Aanmaakplaats: Groningen-Provincie van Stad en Lande.

Muntmeesters: Hendrick Sluiter en Jan de Booser.

Datering: 1672

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje.

Binnen een parelcirkel.

Een gekroond provinciewapenschild.

Ter weerszijden van het wapen, de gesplitste waardeaanduiding.

   25 / ST

Omschrift:

♔  IVRE  / ET  TEMPORE  / 1672 

Op het juiste moment.

Keerzijde: Blanco.

 Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.20 Groningen pag.176-177 nr.2.20.3.

Delmonte, nr.737.

Noodmunt Kwart Rijksdaalder van 12½ Stuiver 1672

Enkelzijdige belegeringsmunt/noodgeld, stad Groningen, ter waarde van

Achtste Rijksdaalder van 12 ½ stuiver.

Geslagen tijdens en kort na het beleg van Groningen door de bisschoppen Maximiliaan Hendrik van Beieren, bisschop van Keulen en Bernard van Galen, bisschop van Münster.

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: Onbekend.

Afmeting: 22,5 mm. x 22,5 mm.

Aanmaakplaats: Groningen-Provincie van Stad en Lande.

Muntmeesters: Hendrick Sluiter en Jan de Booser.

Datering: 1672

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje.

Binnen een parelcirkel.

Een gekroond provinciewapenschild, met vlammen op de kroon.

Ter weerszijden van het wapen, de gesplitste waardeaanduiding.

   12 ½ / ST

Omschrift:

♔ . IVRE . / .ET . TEMPORE . / .1672 .

Op het juiste moment.

Keerzijde: Blanco.

Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.20 Groningen pag.177 nr.2.20.4.

Noodmunt Achtste Rijksdaalder van 6¼ Stuiver 1672

Enkelzijdige belegeringsmunt/noodgeld, stad Groningen, ter waarde van

Achtste Rijksdaalder van 6 ¼ stuiver.

Geslagen tijdens en kort na het beleg van Groningen door de bisschoppen Maximiliaan Hendrik van Beieren, bisschop van Keulen en Bernard van Galen, bisschop van Münster.

Materiaal: Zilver (Ag).

Bewerking. Geslagen.

Massa: Onbekend.

Afmeting: 20 mm. x 19,8 mm.

Aanmaakplaats: Groningen-Provincie van Stad en Lande.

Muntmeesters: Hendrick Sluiter en Jan de Booser.

Datering: 1672

Voorzijde: Centraal op een ruitvormig muntplaatje.

Binnen een parelcirkel.

Een gekroond provinciewapenschild.

Ter weerszijden van het wapen, de gesplitste waardeaanduiding.

   6 ¼ / ST

Omschrift:

♔  IVRE . / .ET . TEMPORE . / 1672 

Op het juiste moment.

Keerzijde: Blanco.

Lit.: J.C. van der Wis en T. Passon, 2de druk 2009. Catalogus van de Nederlandse munten. 2.20 Groningen pag.177 nr.2.20.5.

Deel deze pagina