Armen-oord 1531

(Monétaire) Armen-oord/penning "Heilige Geest meesters" stad Delft.

Materiaal: Koper.
Massa: Onbekend.
Diameter: 22 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: 1531

Voorzijde: Binnen een dubbele parelcirkel.

Het omschrift:

✠ DEN ° ARMEN ° GELT ° IN ° DELFT

Het stadswapen van Delft.

In het veld, twee naar elkaar kijkende staande klimmende leeuwen.

Centraal, een (passer) punt.

Boven het stadswapen het jaartal 1531

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Tekst in vier regels.

DANS / LEMOSINA / LARGITER / FIDELIE'

Vrij vertaald uit het Latijn, Aalmoezen gevende aan de gelovige armen.

Lit.: Kees Pannekeet, www.duiten.nl DEL.1: oord;

Minard-Van Hoorebeke, pag.90 nr.160.

Met toestemming van de centrale overheid werden deze armenpenningen aangemunt in 1531 en 1543 voor circulatie binnen de stad Delft. En werden uitgegeven door de "Heilige-Geest meesters" (armen-bestuur). Desbetreffende penningen konden als betaling worden aangenomen door "Backers, comans, snijers; schoenmaeckers ende andere diergelijcke neringe doende tot behoeff van den armen". Diegene die de penningen hadden ontvangen, kon ze wekelijks inwisselen voor gewoon gangbaar geld bij de "Armen-kamer". Na enige tijd werd deze penningen gebruikt voor het gewone geldverkeer in en buiten de stad Delft. Keizer Karel V vaardigde in 1548, een ordonnatie uit waarin deze penningen werden verboden.

Armen-oord 1543

(Monétaire) Armen-oord/penning "Heilige Geest meesters" stad Delft.

Ter waarde van 12 mijten.

Materiaal: Koper.
Massa: Onbekend.
Diameter: 22 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: 1543.

Voorzijde: Binnen een dubbele parelcirkel.

Het omschrift:

✠ DEN ✶ ARMEN ✶ GELT ✶ IN ✶ DELFT

Het stadswapen van Delft.

In het veld, twee naar elkaar kijkende staande klimmende leeuwen.

Centraal, een (passer) punt.

Boven het stadswapen het jaartal 1543

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Tekst in vier regels.

SANS / ELEMOSIN / LARGITER / FIDELIE

Vrij vertaald uit het Latijn, Aalmoezen gevende aan de gelovige armen.

Lit.: Kees Pannekeet, www.duiten.nl DEL.2: oord.

Armen-oord 1559

(Monétaire) Armen-oord/penning "Heilige Geest meesters" stad Delft.

Materiaal: Koper.
Massa: Onbekend.
Diameter: 22 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: 1559.

Voorzijde: Binnen een parelcirkel.

Een versierde rand, met blad en bloem-motief

Centraal het stadswapen van Delft.

Boven het stadswapen het jaartal 1559

Ter weerszijden, van het schild.

twee boven elkaar staande punt-cirkels.

Omsloten met een parelcirkel.

Keerzijde: Binnen een parelcirkel.

Een versierde rand, met blad-ranken.

Centraal, een duif met gespreide vleugels.

Met nimbus, waarin een kruis.

De Heilige Geest voorstellende.

Rond de H. Geest, versiert met vierblad bloem-motief.

Omsloten met een parelcirkel.

Lit.: Kees Pannekeet, www.duiten.nl DEL.3: oord;

Minard-Van Hoorebeke, pag.91 nr.161.

(Armen)penning Delft (?)

Bodemvondst, Rob (Rakker)

Armen-penning van de stad Delft (?).

Onder voorbehoud van juistheid.

Licht gefragmenteerd aan de rand.

Materiaal: Lood.
Massa: 2,46 gram.
Diameter: 18 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Delft of Dordrecht (?).
Datering: z.j. Ca. 15e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gearceerde sierboord.

Die een pseudo-legende voorstelt.

Vierpas met klein wapenschild.

Het stadswapen van Delft (?)

Keerzijde: Binnen een gearceerde sierboord.

Die een pseudo-legende voorstelt.

Gelelied kruis.

Centraal een (passer) punt.

Avondmaalspenning boetedienst.

Avondmaalspenning Lutherse gemeente in Delft.

Materiaal: Messing.
Massa: 8,6 gram.
Diameter: Ø  35,8 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Delft .
Datering: z.j. Ca. 17e à 18e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel/boord.

Twee vrouwen verbeelden het geloof en de boete.

Links, gezeten op een wereldbol, het Lam Gods en de kruisbanier.

Rechts, een biddende of smekende dame.

In een stralende wolk, de naam van God.

                  יְהוָה

Omschrift:

DOET BOET . EN GELOOFT. DEN . EVANGELI . MAR .C . 1 . 15

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel/boord.

In tien regels tekst.

    1.COR.XI.2.8.

   DE MENSCH PR

 OEVE HEM SELVEN
EN ALSO ETE HI VAN
DESEN BRODE EN DR

INCKE UIT DESEN DR

 INCK BEKER WANT

 WIE ONWEERDICH

   LICK EET EN DR

      INCK . ETC .

Lit.: Harry Donga, De Beeldenaar september/oktober 2018 Lutherse avondmaalspenning uit Delft. pag.217-218.

Avondmaal-penning Waalse Gemeente.

Avondmaal-penning van de Waalse Gemeente te Delft.

Licht gefragmenteerd aan de rand.

Materiaal: Lood.
Massa: Onbekend.
Diameter: 30 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: z.j. Ca. 19e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele parel-cirkel.

Het omschrift:

EGLISE . WALONNE DE DELFF.

Waalse kerk te Delft.

Centraal het versiert wapenschild van Delft.

Keerzijde: Binnen een dubbele parel-cirkel.
Het omschrift:

A . CELVI . QVI . VAINCRA . 2 . TIM . 478 .

Aan hem die overwint.

tweede brief van de apostel Paulus aan Timoteüs, vers 478.

Op het veld, een arm uit de wolken.

In de hand een kroon.

Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag. 89 nr. 159; Pelsdonk pag. 171 nr. 01.04.029; Allex Kussendrager, Armen-avondmaals-kerkelijke Waalse Lutherse gemeente (Delft).

Avondmaal-penning, Waalse Gemeente (Delft)

Bodemvondst, Gijs.

Avondmaal-penning van de Waalse Gemeente te Delft.

Licht gefragmenteerd aan de rand.

Materiaal: Lood.
Massa: Onbekend.
Diameter: 30 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: z.j. Ca. 19e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele parel-cirkel.

Het omschrift:

EGLISE . WALONNE DE DELFF.

Waalse kerk te Delft.

Centraal het versiert wapenschild van Delft.

Keerzijde: Binnen een dubbele parel-cirkel.
Het omschrift:

A . CELVI . QVI . VAINCRA . 2 . TIM . 478 .

Aan hem die overwint.

tweede brief van de apostel Paulus aan Timoteüs, vers 478.

Op het veld, een arm uit de wolken.

In de hand een kroon.

Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag. 89 nr. 159; Pelsdonk pag. 171 nr. 01.04.029; Allex Kussendrager, Armen-avondmaals-kerkelijke Waalse Lutherse gemeente (Delft).

Bedel- of legitimatiepenning, Delft. (B-Delf 01)

Bodemvondst Gj Bras.

Bedel-of legitimatiepenning.

(Armen-of leprozenhuis ?)

Voorzien van een doorboring/perforatie.

De juiste functie en datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 14 gram.
Diameter: 33 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: z.j. Ca. 15e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele cirkel.
Het wapenschild van Delft, met in het veld twee staande leeuwen. 

Geflankeerd ter weerszijden met bladermotief.
Boven het wapen de gotische tekst.

Delf
Delft

Keerzijde: Blanco.
(Al dan niet ingeslagen/ingekerfd teken ?)

Lit.: De derde stad van Holland. Geschiedenis van Delft (2015) pag. 78; Pannekeet (www.duiten.nl) Delft; Allex Kussendrager (www.loodjes.nl) Delft.

Citaat: Kees Pannekeet, Te Delft zijn reeds in de 15e eeuw loden armenpenningen gemaakt die werden uitgereikt aan de armen.In de 16e eeuw zijn deze armenpenningen geslagen van koper, wederom ten behoeve van de armen. In 1531 en 1543 werden zij met toestemming van de centrale overheid geslagen. Zij mochten worden uitgegeven door de heilige-geest meesters (Het armenbestuur). De penningen mochten alleen als betaling worden aangenomen door de "backers, comans, snijers, schoenmaeckers ende andere diergelijcke neringe doende tot behoeff van de armen"

Degenen die deze penningen had ontvangen kon ze wekelijks omwisselen voor gewoon geld bij de armenkamer.

Citaat: In het boek "De derde stad van Holland"

Arme of zieke mensen konden met dit soort loodjes aantonen dat ze het recht hadden om te bedelen of gebruik te maken van de diensten van een gast-of leprozenhuis. 

Ook werden ze wel gebruikt als betaalmiddel voor "armenbrood".

Bedel- of legitimatiepenning, Delf. (B-Delf 02)

Bodemvondst Gj Bras.

Bedel-of legitimatiepenning.

(Armen-of leprozenhuis ?)

Voorzien van een doorboring/perforatie.

De juiste functie en datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 15 gram.
Diameter: 30 mm.
Aanmaakplaats: Delft.
Datering: z.j. Ca. 15e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele cirkel.
Het wapenschild van Delft, met in het veld twee staande leeuwen. 

Geflankeerd ter weerszijden met bladermotief.
Boven het wapen de gotische tekst.

Delf
Delft

Keerzijde: Blanco.
(Al dan niet ingeslagen/ingekerfd teken ?)

Lit.: De derde stad van Holland. Geschiedenis van Delft (2015) pag. 78; Pannekeet (www.duiten.nl) Delft; Allex Kussendrager (www.loodjes.nl) Delft.

Bedel-, of legitimatiepenning, Delf. (B-Delf 03)

Bodemvondst, bouwput Arnemuiden.

 © Collectie 't Stadthuys-Museum Arnemuiden.

Bedel-of legitimatiepenning.

(Armen-of leprozenhuis ?)

De juiste functie en datering van deze penning is onbekend.

Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 14,297 gram.
Diameter: Ø 32 mm.

Aanmaakplaats: Delft.
Datering: z.j. Ca. 15e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele cirkel.
Het wapenschild van Delft, met in het veld twee staande leeuwen. 

Geflankeerd ter weerszijden met bladermotief.
Boven het wapen de gotische tekst.

Delf
Delft

Keerzijde: Blanco.
(Al dan niet ingeslagen/ingekerfd teken ?)

Lit.: De derde stad van Holland. Geschiedenis van Delft (2015) pag. 78

Pannekeet (www.duiten.nl) Delft

Allex Kussendrager (www.loodjes.nl) Delft.

© 't Stadthuys-Museum Arnemuiden.

Objectnr.0460.

Citaat: Kees Pannekeet, Te Delft zijn reeds in de 15e eeuw loden armenpenningen gemaakt die werden uitgereikt aan de armen.In de 16e eeuw zijn deze armenpenningen geslagen van koper, wederom ten behoeve van de armen. In 1531 en 1543 werden zij met toestemming van de centrale overheid geslagen. Zij mochten worden uitgegeven door de heilige-geest meesters (Het armenbestuur). De penningen mochten alleen als betaling worden aangenomen door de "backers, comans, snijers, schoenmaeckers ende andere diergelijcke neringe doende tot behoeff van de armen"

Degenen die deze penningen had ontvangen kon ze wekelijks omwisselen voor gewoon geld bij de armenkamer.

Citaat: In het boek "De derde stad van Holland"

Arme of zieke mensen konden met dit soort loodjes aantonen dat ze het recht hadden om te bedelen of gebruik te maken van de diensten van een gast-of leprozenhuis. 

Ook werden ze wel gebruikt als betaalmiddel voor "armenbrood".

Begrafenispenning.

Bodemvondst, bouwput Arnemuiden. 

Uit particuliere collectie.

Begrafenispenning.

Juiste functie/datering van deze penning is onbekend.

Licht gefragmenteerd aan de rand.

Materiaal: Lood/tin legering.

Bewerking: Gegoten.

Massa: 6,9 gram.

Diameter: Ø 23 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Delft.

Datering: z.j. Ca. eind 15e eeuw, begin16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel/boord.

Het stadswapen van Delft.

In het veld, twee naar elkaar kijkende staande klimmende leeuwen.

Centraal, een (passer) punt.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel/boord.

Op het veld de gotische minuskel letters

O b

Obiit/overleden.

Horizontale lijn/streep door de letters o b

Symbolisch weergegeven voor de sleutel van de hemelpoort.

Boven de letters, een vijfpuntige ster. (het hemelse)

Onder de letters, een drielobbig klaverblad op steeltje. (het aardse)

Lit.: J.E.L.Pelsdonk, Pennincxkens van Loode (2003)01.04 Delft pag.170 nr.027(fo).

Bruno Janson, (2012) De gouden eeuw van Arnemuiden, Loden penningen, pag.8 nr.047.

Penning Bourgondisch wapen/sterling

Deel deze pagina