Deel deze pagina
Bodemvondst, Pieter De Breuk.
Vleeshouders-penning (?)
De juiste functie voor deze penning is onbekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 3,75 gram.
Diameter: 19 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Amsterdam.
Datering: 1616
Voorzijde: Binnen een parelrand en gladde fijne cirkel.
Huismerk met daarboven twee bolletjes/punten.
Gesplitst jaartal ter weerszijden van het huismerk.
16 / 16
Met twee bolletjes/punten onder de laatste cijfers van het jaartal.
Met initialen I / Y
Keerzijde: Blanco.
Bodemvondst, Pieter De Breuk.
Vleeshouders-penning (?)
De juiste functie voor deze penning is onbekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 3,84 gram.
Diameter: 16 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Amsterdam.
Datering: 1618
Voorzijde: Binnen een parelrand en gladde fijne cirkel.
Huismerk met daarboven twee bolletjes/punten.
Gesplitst jaartal ter weerszijden van het huismerk.
16 / 18
Met twee bolletjes/punten onder de laatste cijfers van het jaartal.
Met initialen I / Y
Keerzijde: Blanco.
Voorzijde: Binnen een parelrand en gladde fijne cirkel.
Een naar links lopend rund.
Bovenaan het jaartal 1620
Boven het rund de initialen:
IYS
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag 209. 388.
Bodemvondst, Pieter De Breuk.
Vleeshouders-penning (?)
De juiste functie voor deze penning is onbekend.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 3,57 gram.
Diameter: 17 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Amsterdam.
Datering: 1622
Voorzijde: Binnen een parelrand en gladde fijne cirkel.
Een naar links gaande stier/os.
Bovenaan het jaartal 1622
Boven het rund de initialen:
IYS
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag 209. 388.
Voorzijde: Binnen een parelrand en gladde fijne cirkel.
Een naar links gaande stier/os.
Bovenaan het jaartal 1628
Boven het rund de initialen:
IYS
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag 209. 388.
Voorzijde: Binnen een parelrand en gladde fijne cirkel.
Een naar links gaande stier/os.
De horens naar buiten gekeerd.
Bovenaan het jaartal 1632
Boven het rund de initialen:
IYS
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag 209. 388.
Datering: 1639
Voorzijde: Binnen een gladde buitencirkel.
Een naar links lopend rund.
Bovenaan het jaartal 1639
Boven het rund de initialen:
WPIC
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Minard-Van Hoorebeke, pag 209. 388.
Minard-Van Hoorebeke, schrijft deze toe aan:
Middelburg - Vleeschhouwers-Bouchers.
Tussen de horens van het rund, het torentje van Middelburg.
Op de penning van Axel, staat wel degelijk de letter W
Op de tekening in het boek staat: 1639 /♖ PIC
PIC zou staan voor "Pieter Jacobus Couwenberg".
Penning op de Opening van het Rooms Katholiek Oude Vrouwen-, en Mannenhuis Sint-Jacob te Amsterdam in 1866
Materiaal: Brons.
Bewerking: Geslagen
Massa: Onbekend.
Diameter: Ø 26 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Amsterdam.
Gaveur/ontwerper: Jacob Samuel Cohen Elion 1840-1893.
Datering: 1866
Voorzijde: Binnen een geprofileerde
rand/boord.
Beeldhouwwerk boven de hoofdingang van het nieuwe gebouw aan de plantage.
De H. Jacobus, staande op een daknok.
De pelgrimshoed op de rug, in de rechterhand een staf met kalebas.
Links een gezeten bejaarde dame op de dakhelling.
In de linkerhand, een gevlochten rieten mandje.
In de rechterhand, twee beipennen en een breiwerk.
Rechts een gezeten kalende ouderling op de dakhelling.
In de handen, een gaanstok.
Links tegen de rand, de graveur/ontwerper.
J . ELION . F .
In de gebogen afsnede, vier regels tekst in een kader.
ZALIG ZYN DE BARMHARTIGEN;
WANT ZY ZULLEN
BARMHARTIGHEID VERWERVEN
MATTE.V:7.
Middenstandstentoonstelling 1909
Gedenkpenning op de Middenstandstentoonstelling
te Amsterdam.
Materiaal: Tin.
Bewerking: Geslagen.
Massa: 48,13 gram.
Diameter: Ø 50 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Utrecht.
Datering: 1909
Voorzijde: Binnen een gladde cirkelrand/boord.
Het gekroond rijkswapen, gehouden door twee leeuwen.
Onder het wapen de letters
B.U.
De schildhouders, staande op een banderol.
JE MAINT IENDRAI
Je blijft trouw
Omschrift:
MIDDENSTANDSTENTOONSTELLING
✶ AMSTERDAM 1909 ✶
Keerzijde: Binnen een gladde cirkelrand/boord.
Een staande op een sokkel,
een aanziende vrouw met lang kleed.
In haar opgestoken handen een grote ring.
Onder de ring gezeten op een sokkel,
een ambachtsman aan het werk en naakte Mercurius.
Op de sokkel de tekst:
INDUSTRIE / HANDEL
De graveur/ontwerper TH / M
Omschrift:
·NED·BOND·VAN·VER·VAN·DEN·HANDELDR
·EN·INDUSTR·MIDDENSTAND·
Lit.: Rijksmuseum Amsterdam,
Identificatie KOG-MP-2-0520.
___________________________________________
Amsterdamse Omnibus-Onderneming (rond)
Enkelzijdige penning Amsterdamse
Omnibus-Onderneming.
Passagiersbewijs/controlepenning.
Materiaal: Koper.
Bewerking: Geslagen.
Massa: 8,87 gram.
Diameter: Ø 30 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 1839
Voorzijde: Binnen een parelcirkel, het omschrift:
❀ AMSTERDAMSCHE ❀
OMNIBUS
ONDERNEMING
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Nationale Numismatische Collectie NG-VG-20-109-C.
_______________________________________________
Amsterdamse Omnibus-Onderneming (3)
Penning Amsterdamse Omnibus-Onderneming.
Genummerde penning Amsterdamse
Omnibus-Onderneming.
Passagiersbewijs/controlepenning.
Materiaal: Koper.
Bewerking: Geslagen.
Massa: 8,99 gram.
Diameter: Ø 30 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 1839
Voorzijde: Binnen een parelcirkel, het omschrift:
❀ AMSTERDAMSCHE ❀
OMNIBUS
ONDERNEMING
Keerzijde: Gelegen in een glad veld.
Het gegraveerde nummer:
3
Lit.: Amsterdam Museum PA 2302.
_______________________________________________
Toegangspenning Volksonderwijs, Amsterdam.
Instituut tot volksonderwijs in wis- en natuurkunde,
afdeling Amsterdam der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen.
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: Onbekend.
Diameter: 26 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Amsterdam
Datering: 1826
Voorzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Een bijenkorf met toevliegende bijen.
Keerzijde: Binnen een verhoogde gladde boord.
Op het veld, het jaartal 1826
Onder het jaartal een rozet.
Het open veld, voor gravering naam.
Omschrift:
VOLKS - ONDERWYS.
Lit.: Westhoff, nr.3952; Jacob Dirks,
Beschrijving der Nederlandsche of op Nederland
en Nederlanders betrekking hebbende Penningen
pag.223 nr.276.
Tuchthuispenning of Rasphuisloodje.
Materiaal: Lood.
Massa: Onbekend.
Diameter: 31,8 mm.
Aanmaakplaats:
Amsterdam.
Datering: 1599
Voorzijde: Binnen een parelrand.
Twee mannen, raspen/zagen tropisch Braziliaans hardhout.
De stam gelegen op een rasp/zaagbok.
Achter de bok, gestapelt hout.
In de afsnede, een bladmotief en het gegraveerde nr 3
Omsloten met het omschrift:
T' SLANS . SCHRICK . BREYD EL ??? 1599
Amsterdamse Omnibus-Onderneming (vierkant)
Enkelzijdige vierkante penning Amsterdamse
Omnibus-Onderneming.
Passagiersbewijs.
Materiaal: Tin.
Bewerking: Geslagen.
Massa: 16,10 gram.
Afmetingen: 32 mm. x 32 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 1839-1850
Voorzijde: Geslagen op een vierkant plaatje.
Binnen een parelcirkel, het omschrift:
❀ AMSTERDAMSCHE ❀
OMNIBUS
ONDERNEMING
Keerzijde: Blanco.
__________________________________________
Amsterdamse Omnibus-Onderneming 1839
Penning Amsterdamse Omnibus-Onderneming,
op naam van J.P. Koens.
Materiaal: Koper.
Bewerking: Geslagen, gegraveerd.
Massa: 9,05 gram.
Diameter: Ø 30 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: 1839
Voorzijde: Binnen een parelcirkel, en lijncirkel.
Het omschrift:
❀ AMSTERDAMSCHE ❀
OMNIBUS
ONDERNEMING
Keerzijde: Binnen een lijncirkel.
Het gekroond wapenschild van Amsterdam.
Omschrift:
VAN J.P. KOENS
in 1839
Lit.: Amsterdam Museum PA 2301.
__________________________________________
In het Rasphuis werden uitsluitend jonge mannelijke misdadigers opgesloten. Vrouwelijke misdadigers werden naar het Spinhuis gestuurd. De jongens moesten hout van de brazielboom (Caesalpinia echinata of pernambuco) uit Brazilië met behulp van een acht- tot twaalfbladige raspzaag tot poeder raspen; vandaar de naam. Dit poeder werd aan de verfindustrie geleverd, waar het door vermenging met water, oxidatie en inkoken, werd omgezet in een pigment - braziel geheten. Dit werd gebruikt als textielverf.
Tot de oprichting van het Rasphuis werd besloten nadat de 16-jarige assistent-kleermaker Evert Jansz, na marteling door de beul, had bekend dat hij bij twee gelegenheden bezittingen van zijn baas had gestolen. De gebruikelijke straf was openbare geseling, maar het stadsbestuur wilde proberen Jansz, die van goede komaf was, door heropvoeding te verbeteren.
De oprichting van het Rasphuis markeerde een omslag in het juridisch denken. Tot dan vond men dat misdadigers alleen gestraft moesten worden. In het Rasphuis werd geprobeerd hen orde en een regelmatig leven bij te brengen. Het Rasphuis was dus bedoeld als een verbeterinstituut. Op het toegangspoortje, dat er nog steeds staat, stond dan ook te lezen: "Wilde beesten moet men temmen". Verhalen als zouden personen die niet wilden werken zijn opgesloten in een kelder die onder water kon worden gezet, zodat de gevangene, die in dit 'waterhuis' beschikking zou hebben gehad over een handpomp, moest kiezen tussen pompen of verzuipen, zijn onbevestigd.
Al na enkele jaren werd besloten de gevangenen van het Rasphuis als goedkope arbeidskrachten te exploiteren, waardoor het pedagogische effect verloren ging. Steeds meer volwassenen werden nu tot het Rasphuis veroordeeld. Ook bestond er een geheime afdeling, waar families tegen betaling losbandige of krankzinnige familieleden lieten opsluiten. Deze gevangenen stonden bekend als 'wittebroodskinderen', omdat ze beter eten kregen dan het standaardmenu van erwten en gort met een keer per week stokvis, zoutvlees, of spek. Tegen betaling kon men het rasphuis bezoeken, bijvoorbeeld om aan zijn kinderen te laten zien wat er met hen zou gebeuren wanneer ze niet braaf waren.
Dit rasphuis had lange tijd in het gewest Holland het monopolie op het verwerken van zogeheten verfhout. In 1599 had het Amsterdamse stadsbestuur een keur (stedelijke verordening) uitgevaardigd met de strekking dat binnen de stad alleen de gevangenen van het rasphuis verfhout mochten raspen. In het nabijgelegen Zaandijk werd vanaf 1601 echter verfhout in een verfmolen bewerkt. Het Rasphuis zag zijn monopolie bedreigd, maar kwam tot een vergelijk met de uitbater van de molen, die toezegde voortaan alleen de restanten te malen die niet bruikbaar waren voor de gevangenen. Spoedig daarop vroeg het Amsterdamse stadsbestuur de Staten van Holland om een octrooi voor het gehele gewest Holland, en verkreeg dit ook.[2] Op het naleven van het monopolie werd in de Zaanstreek toegezien door controleurs. Toch werd er steeds vaker de hand mee gelicht, mede omdat de kwaliteit en de levertijd van het verfhoutpoeder uit het Rasphuis te wensen over liet. In de loop van de achttiende eeuw was het octrooi niet meer te handhaven omdat het rasphuis niet genoeg produceerde om aan de vraag te voldoen.
Keerzijde: Binnen een parelrand.
Een cartouche, versiert en geornamenteerd met rozetten.
Binnen de omlijsting:
TVCHTHVYS
Tuchthuis
Onder de versiering de letters
A M X M
Amsterdam.
Geklopt met twee xx
Wat het wapen van Amsterdam weergeeft.
Lit.: Pelsdonk, pag. 177 Type 02 nr. 101; Allex Kussendrager, www.loodjes.nl Amsterdam. Onderstaande bron, Rasphuis (Amsterdam) Wikipedia.
Het Rasphuis was een tuchthuis waar hout werd geraspt in Amsterdam. Het werd in 1596 gevestigd in het voormalige Clarissenklooster aan de Heiligeweg. In 1815 werd het opgeheven, en in 1892 werd het gebouw afgebroken om plaats te maken voor een zwembad. Tegenwoordig staat op deze plaats het winkelcentrum Kalverpassage.
Penning op 50e jarig bestaan/jubileum van de Curatoren der Nederlandse scholen binnen Amsterdam..
1797-1747
Materiaal: Brons.
Massa: Onbekend.
Diameter: 40 mm.
Aanmaakplaats:
Amsterdam.
Datering: 1847.
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord.
Het ingedeukt en gekroond wapenschild van de stad Amsterdam.
Ter weerszijden van het stadswapen, de jaartallen
1797-1847
Omschrift binnen een versierde cirkel.
★ STADS - ARMEN - SCHOLEN . ★
VERBETERD ONDERWIJS .
Keerzijde: Binnen een verhoogde boord.
In vier regels:
ONDERWIJS
EEN SCHAT VOOR_
EEN SCHILD TEGEN
ARMOEDE
Onder de tekst, een rozet.
Bovenaan, een olielamp.
Lit.: Dirks 661; Academia Regia Disciplinarum Neerlandicain Nummis, Catalogus van de penningcollectie van het Trippenhuis, P-NL 025.
In 1797 werd door de Raad van Amsterdam een commissie ingesteld onder de naam " Curatoren der Nederlandse Scholen binnen Amsterdam". Onder haar toezicht werd een tweede commissie belast met het bestuurvan de stads-publieke armenscholen.
Deze speciale armenscholen waren scholen voor de allerarmsten in de stad.
Er diende dan ook geen schoolgeld te worden betaald, voor deze leerlingen.
Bodemvondst, Danny Ronda.
Penning op de expositie/tentoonstelling van 1895 in Amsterdam
Uitgifte van het Parijse huis van kunstbrons, Coupier fils & Drouart.
Materiaal: Brons.
Massa: 10,8 gram.
Diameter: 37 mm.
Aanmaakplaats: Parijs.
Datering: 1895.
Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.
in zeven regels:
SOUVENIR
DE
MA VISITE
A
L' EXPOSITION
D' AMSTERDAM
1895
Souvenir van mijn bezoek aan de Amsterdamse tentoonstelling.
Omsloten met een krans met eikenblad en eikeltjes.
Onderaan dichtgebonden met een strik.
Bodemvondst, Danny Ronda.
Draagpenning op de Wereldtentoonstelling van het Hotel- en Reiswezen.
Draagoog en draagring nog aanwezig.
Materiaal: Tin.
Massa: Onbekend.
Diameter: 24 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam (?).
Datering: 1895.
Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.
in vijf regels:
SOUVENIR
VAN
Oud Holland
1895
★
De letters Oud Holland, in gotische belettering.
Onder het jaartal, een vijf-punt ster.
Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.
Zicht op "De Gracht".
Onderaan
POSTHUMUS AMST . F .
Lit.: A.N.J. Fabius (1895 55 pagina's) Oud-Holland Wegwijzer met printverbeeldingen, een uitgave van het Bestuur van Oud-Holland.
De ontwerper van de draagpenning liet zich inspiereren door een van de prenten uit het boek.
De Wereldtentoonstelling voor het Hotel- en Reiswezen werd in 1895 gehouden op het Museumplein in Amsterdam. De tentoonstelling zou volgens de criteria van het verdrag inzake wereldtentoonstellingen uit 1928 als gespecialiseerde tentoonstelling met als thema toerisme worden aangemerkt. Het Bureau International des Expositions heeft echter geen enkele gespecialiseerde tentoonstelling met terugwerkende kracht erkend zodat ook deze niet officieel als wereldtentoonstelling geldt.
Sint-Nicolaas penning.
De juiste functie van deze penning is niet gekend.
Materiaal: Zilver.
Massa: Onbekend.
Diameter: Onbekend.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Graveur/ontwerper: Johannes Michiel Lageman.
Datering:
z.j. Ca. 1775.
Voorzijde: Binnen een geprofileerde boord.
Een staande Sint-Nicolaas op een sokkel naar rechts.
In de linkerhand een kromstaf.
Met de rechterhand, een zegenend gebaar.
Voor de heilige een mand met bloemen, hoorn des overvloeds.
Waarachter korenaren.
Omschrift:
ST. NICOLAUS / EPISCOPUS
Sint Nicolaas de bisschop.
Onder de heilige een afsnede, in twee regels.
BEN EFICIORUM IN
MEMORIAM.
Een werk in het geheugen.
Keerzijde: Binnen een geprofileerde boord.
Een opengeslagen boek, waarop een loep.
Waaronder acht regels tekst:
SANT NIKLAAS WIL U
DIT ZENDEN,
WAARDE KINDER, OP DAT
GE U ZOUDT
DES TE MEER TOT LEEREN
WENDEN,
WAAR HY ALTOOS MEEST
VAN HOUDT.
Twee naar elkaar geplaatste lauriertakken
Rechts onder tegen de boord, de graveur.
LAGEMAN
Enkelzijdig Visverdeler loodje.
De juiste functie van deze penning is niet gekend.
Materiaal: Lood.
Massa: Onbekend.
Afmetingen: 51,5 mm. x 46,5 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. 1836.
Voorzijde: Gelegen op een rechthoekig veld.
De hoeken afgerond.
Drie boven elkaar staande kruisjes, naar het wapen van Amsterdam.
Onderaan de letters
HR B
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Museum Amsterdam Inventarisnr.PA 1646.
Beroepspenning Moddermans/modderlieden Amsterdam.
Afgegeven door het Aalmoezeniersweeshuis.
De opbrengst van het straatvuilnis was voor het gesticht.
Materiaal: Messing.
Massa: Onbekend.
Diameter: Ø 47 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 1600-1800.
Voorzijde: Binnen een gladde cirkelrand/boord.
Onder het wapenschild van Amsterdam aan een lint.
Een baggeraar, zijn modderschuit voortduwende.
Onder de schuit in het water, een klop/bijmerk.
Het wapenschild van het Aalmoezeniersweeshuis (?)
Bodemvondst.
De juiste functie/datering van deze plaquette is niet gekend.
Gefragmenteerd aan de rand.
Materiaal: Lood.
Bewerking: Geklopt.
Massa: Onbekend.
Afmetingen: 40 mm. x 14 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 17de à 18de eeuw
Voorzijde: Gelegen op een vierkant plaatje.
Geklopt, gekroond klein wapenschild van Amsterdam.
Onder het wapen, de geklopte cijfers:
64
Enkelzijdige standplaats-penning (?) Noordermarkt Amsterdam.
De juiste functie, datering van deze penning is niet gekend.
Pengat voor ophanging.
Materiaal: Koper.
Bewerking: Geklopt.
Massa: 7,97 gram.
Diameter: Ø 36 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 19de eeuw
Voorzijde: Gelegen op een glad veld.
Omschrift:
NOODERMARKT : N : B
Centraal in het veld.
N
KAP
Keerzijde: Blanco.
Enkelzijdige penning/knoop (?) op "De (Zeemans) Hoop", Amsterdam.
De juiste functie van deze penning is niet gekend.
Twee spijkergaatjes.
Materiaal: Lood.
Bewerking: Gegoten.
Massa: 13,15 gram.
Diameter: Ø 42 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: 1773
Voorzijde: Binnen een parelcirkel en lijncirkel.
Staande aanziende voorstelling van "De Hoop",
in de linkerhand een scheepsanker.
Op de rechterhand, een vogel.
Ter weerszijden van de dame het gesplitst jaartal.
J7 / 73
Ter weerszijden van het hoofd, de letters:
J / L
Penning op de "Oprichting van het College Zeemanshoop" te Amsterdam.
Materiaal: Blik.
Bewerking: Geslagen.
Massa: 11,53.
Diameter: Ø 30 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: 1822
Voorzijde: Binnen een gladde cirkelrand/boord.
Staande voorstelling van De Hoop, de rechterhand gesteund op een anker.
Op de linkerhand, een vogel.
Op de achtergrond, een driemaster in volle zee.
Omschrift:
OPGERIGT DEN 1TE. MEI 1822
Bodemvondst, Peter Bakker.
De juiste functie/datering van deze plaquette is niet gekend.
Turf-, brood of vleesloodje (?)
Materiaal: Lood.
Bewerking: Geklopt.
Massa: 2,49 gram.
Afmetingen: 15,7 mm. x 13,3 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 17de à 18de eeuw.
Voorzijde: Gelegen op een rechthoekig plaatje.
Geklopt, gekroond wapenschild van Amsterdam.
Keerzijde: Blanco.
Havenloodje (?)
Enkelzijdig gildepenning, Havenloodje (?).
Materiaal: Lood.
Bewerking: Geslagen, geklopt .
Massa: Onbekend.
Diameter: Ø 44 mm.
Aanmaakplaats: Amsterdam.
Datering: z.j. Ca. 17de à 18de eeuw.
Voorzijde: Gelegen in een glad veld.
Het gekroond wapenschild van de stad Amsterdam.
Onder het wapen de geklopte cijfers:
I I
Rechts naast het wapen, een klop/bijmerk (?)
Keerzijde: Blanco.
Lit.: Amsterdam Museum. Identificatie PB 101.
______________________________________________