Trotseerloodjes of loodplaatjes zijn een Noord-Nederlands gebruik.

Bij het maken van (vooral met leien bedekte) daken werden vroeger geen kopse pannen gebruikt op de randen, maar werd de rand afgedekt met een loodslab.

Deze loodslab diende verankerd worden benageling.

Bij het vastspijkeren ontstaat een nagelgat in het lood, waardoor water naar binnen kan sijpelen.

Omdat vroegere spijkers van gesmeed ijzer waren, die na verloop van tijd wegroesten.

Om dit inregenen en verroesten te voorkomen werd vroeger (en ook tegenwoordig nog wel bij restauraties) in Noord-Nederland elke spijker afgeschermd met een zogenaamd trotseerloodje.

Dit loodje wordt boven het spijkergat over de spijker gesoldeerd en heeft dus een vergelijkbare werking als een dakpan.

Ook komen trotseerloodjes voor op zijkanten van dakkapellen en op vele plaatsen waar lood of zink met spijkers vastgezet werd.

De trotseerloodjes werden in vroeger tijden gebruikt als een soort visitekaartje van de loodgieter door plaatjes te gieten voorzien van zijn naam of initialen.

Vanaf welk moment loodgieters en leiendekkers deze techniek zijn gaan gebruiken is niet bekend.

De oudst bekende trotseerloodjes dateren uit het eind van de 16e eeuw. Daarvoor zullen zeer waarschijnlijk ook loodjes zijn toegepast maar hiervan is niets meer bewaard gebleven.

Tot begin deze eeuw werden alle oude loodjes bij restauratie gewoon omgesmolten als oud lood.

Hoe zien trotseer/traceerloodjes er uit?

Bodemvondst, Tim Berg.

Enkelzijdige trotseerlood, met de initialen CP/LH

Materiaal: Lood.

Massa: 40 gram.

Afmetingen: 60 mm. x 45 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. (Alkmaar ?)
Datering: z.j. Ca. eind 17e eeuw begin 18e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Leihamer, geflankeerd met de letters.

C / P

L / H

Het geheel omsloten met een gladde schildvormig boord.

Keerzijde:  Blanco.

Bodemvondst, Stan Hoenderdos.

Enkelzijdige trotseerlood, met de initialen CP/LH

Licht gefragmenteerd aan de bovenzijde, door gebruik.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: 60 mm. x 45 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. (Alkmaar ?)
Datering: z.j. Ca. eind 17e eeuw begin 18e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Leihamer, geflankeerd met de letters.

C / P

L / H

Het geheel omsloten met een gladde schildvormig boord.

Keerzijde:  Blanco.

Bodemvondst, Annelies ten Cate.

Enkelzijdige trotseerlood, I van Stolberg.

Materiaal: Lood.

Massa: 50 gram

Afmetingen: 68 mm. x 55 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Delft.
Datering: 1735

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Vijf gereedschappen van hun beroep.

Leihamer, soldeerbout, passer, loodmes en gietkan.

En twee afbeeldingen, die verwijzen naar hun specialiteit.

De waterpomp en dakwerk.

Onder de afbeeldingen de letters I.V.SB

I van Stolberg.

Onder de letters, het jaartal 1735
Het geheel omsloten met een gladde schildvormig boord,

onderaan aan de letters, opgekruld.

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Delft pag.55.

Onder deze naam zijn diverse variaties bekend.

Waaronder 10 verschillende jaartallen tussen 1741 en 1768.

Bodemvondst, Pieter de Breuk.

Enkelzijdige trotseerlood, Frederik Willem Braat.

Materiaal: Lood.

Massa: 85 gram

Afmetingen: 80 mm. x 55 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Delft.
Datering: z.j. Ca. 1860.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Vijf gereedschappen van hun beroep.

Leihamer, soldeerbout, passer, loodmes en gietkan.

En twee afbeeldingen, die verwijzen naar hun specialiteit.

De waterpomp en dakwerk.

Onder de afbeeldingen de letters F.W.B

Frederik Willem Braat.
Het geheel omsloten met een gladde schildvormig boord,

onderaan aan de letters, opgekruld.

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Delft pag.56 afb.6.

Bodemvondst, Mitchell van der Zwan.

Enkelzijdige trotseerlood, Frederik Willem Braat.

Gefragmenteerd/plooischade.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: 80 mm. x 55 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Delft.
Datering: z.j. Ca. 1860.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Vijf gereedschappen van hun beroep.

Leihamer, soldeerbout, passer, loodmes en gietkan.

En twee afbeeldingen, die verwijzen naar hun specialiteit.

De waterpomp en dakwerk.

Onder de afbeeldingen de letters F.W.B

Frederik Willem Braat.
Het geheel omsloten met een gladde schildvormig boord,

onderaan aan de letters, opgekruld.

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Delft pag.56 afb.6.

Enkelzijdige trotseerlood, H. Heiligers.

Drie kleine spijkergaatjes.

Materiaal: Lood.

Massa: 74 gram

Afmetingen: 70 mm. x 55 mm.

Aanmaakplaats: Deventer.
Datering: z.j. Ca. 20e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Een leihamer, waarin de plaatsnaam:

DEVENTER

Links en rechts boven de hamer, kleine kroontjes.

Links, een passer.

Rechts, een hefboomschaar.

Onder het leidekkers-gerei de letters:

H. HEILIGERS .

Keerzijde: Blanco.

Bodemvondst, Paul Meijerink.

Enkelzijdige trotseerlood, vermoedelijk familie Hoeberink.

Materiaal: Lood.

Massa: 77,3 gram

Afmetingen: 74 mm. x 65 mm.

Aanmaakplaats: Deventer.
Datering: 1778

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Een gekroonde leihamer.

Waarin in drie regels:

DE / VEN / TER

Geflankeerd met de letters I : H :

Vermoedelijk J. Hoeberink

in de vier hoeken het gesplitst jaartal 1778

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Deventer pag.16 afb.6.

Enkelzijdige trotseerlood, W. De Vries.

Spijkergat.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: 70 mm. x 59 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. vermoedelijk Deventer/Hummelo.
Datering: 1853

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Verdeeld in drie balken.

In de bovenste balk:

W . DE VRIES

Centraal, een leihamer, en gereedschappen.

Onderaan, het jaartal 1853

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Deventer pag.17 afb.11.

Bodemvondst, Patrick Groot Zevert.

Enkelzijdige trotseerlood, W. De Vries.

Materiaal: Lood.

Massa: 50 gram.

Afmetingen: 45 mm. x 57 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Deventer/Hummelo.
Datering: 1883

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Verdeeld in drie balken.

In de bovenste balk:

W  DE VS

W. De Vries

Middelste balk, een loodschaar, waterpomp en een passer.

Onderaan, het jaartal 

1883

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Deventer pag.17 afb.11. Soortgelijk trotseerlood uit 1858.

Bodemvondst; Sjoerd Kloosterman.

Enkelzijdige trotseerlood.

Vermoedelijk, Dauwe Jans

Materiaal: Lood.

Massa: 62 gram..

Afmetingen: 50 mm. x 50 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Friesland.
Datering: z.j. Ca. 1653

Voorzijde: Gelegen op een ingedeukt schildvormig veld.

In vier verdeeld wapenschild-motief.

1) Een leihamer, gefankeerd met de initialen D / I

    Douwe Jans

2) Versiert monogram met de letters VSM

3) Drie drielobbige blad met steeltje.

4) Ten halve lijvige tweekoppige adelaar.

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, variant op Friesland pag.13 nr.1.

Bodemvondst, Peter Bakker.

Enkelzijdige trotseerlood, E.A. Kuitert.

Materiaal: Lood.

Massa: 75 gram..

Afmetingen: 79 mm. x 64 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Groningen.
Datering: z.j. Ca. 20e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een ingedeukt schildvormig veld,

rondom met versierde boord.

Een staande leidekkers-hamer.

Links, rechts en onder de hamer de letters E / A / K

E.A. Kuitert. 

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: Website Wim Deknatel , Trotseerloodjes.jouwweb.nl  Groningen;

P.P. Steijn "Meestertekens op het dak" pag.9-10 nr.15.

Bodemvondst, Peter Bakker.

Enkelzijdige trotseerlood, B. Loor.

Licht gebombeerd, door gebruik.

Kleine overkrulling, links boven.

Materiaal: Lood.

Massa: 53 gram..

Afmetingen: 72 mm. x 66 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Groningen.
Datering: z.j. 1800

Voorzijde: Gelegen op een ingedeukt schildvormig veld,

rondom met versierde boord.

Een staande leidekkers-hamer.

Onder de hamer, de naam van loodgieter/leiendekker.

B . LOOR

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: Website, Trotseerloodjes Wim Deknatel.

Bodemvondst, Peter Bakker.

Trotseerlood, met initialen i i

Lichte perforatie, door gebruik.

Materiaal: Lood.

Massa: 73 gram.

Afmetingen: 69 mm. x 61 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Leiden.
Datering: 1703

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Rondom voorzien van een boord.

Een leidekkers-hamer.

Ter weerszijden van de hamer,

de letters i / i

Rechts onderaan een waterpomp.

Keerzijde:  Gelegen op een glad schildvormig veld.

Bovenaan, het jaartal 1703

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, Leiden en omgeving pag.46-47 nr.5 .

Dit type lood , is ook teruggevonden op het dak van de Sint-Pieterskerk te Leiden, en op het stadhuis van Hoorn.  Alsook op de Sint-Jan Kathedraal in Den Bosch.

Het betreffende trotseerlood, is teruggevonden in de nabijheid van de Hooglandse kerk te Leiden. Verder onderzoek kan aantonen, dat het lood er werd gebruikt.

Bodemvondst, Peter Bakker.

Enkelzijdig trotseerlood, met initialen CH

Ingekraste letters en datering.

Materiaal: Lood.

Massa: 31 gram.

Afmetingen: 69 mm. x 46 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend (Leiden ?).
Datering: 1965

Voorzijde: Gelegen op een rechthoekig plaatje.

Waarvan het lood onderaan schuin/taps geknipt.

Op het veld de ingekraste initialen en datering.

 CH.

1965

Keerzijde: Blanco.

Enkelzijdige trotseerlood, Willem Wilson.

Doorboring voor benageling.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: 43 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Utrecht.
Datering: z.j. 1979

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld,

met leidakmotief.

Een leidekkers-hamer naar links.

Ter weerszijden van de hamer,

de letters W / W

Willem Wilson.

Keerzijde:  Blanco.

Deze trotseerloodjes zijn gebruikt bij de restauratie, van "Onze-Lieve-Vrouwkerk" in Kampen en bij de Martini-kerk in Groningen.

Bodemvondst, Joost Dingemans.

Enkelzijdige trotseerlood, I Schoors.

Gefragmenteerd door gebruik, drie kleine perforaties.

Materiaal: Lood.

Massa: 56 gram.

Afmetingen: 49 mm. x 72 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.
Datering: 1885

Voorzijde: Gelegen op een langwerpige schildvorm.

Een leidekkershamer, vergezeld van een leihaak en troffel.

Bovenaan het jaartal 1885

Centraal naam van de leidekker:

I Schoors

Keerzijde:  Blanco.

Bodemvondst, Joost Dingemans.

Enkelzijdige trotseerlood, leidekkersbedrijf Engelberts.

Materiaal: Lood.

Massa: 82 gram..

Afmetingen: 55 mm. x 65 mm.

Aanmaakplaats: Sleeuwijk.
Datering: z.j. 20e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld,

Centraal een ruit-motief.

waarin een leienknipper.

ter weerszijden een leihamer.

Bovenaan halfrond geplaatste letters:

ENGELBERTS

Onderaan de plaatsnaam.

SLEEUWIJK

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, voor soortgelijk trotseerlood van Engelberts, deze voor Utrecht. pag.24 nr. 29.

Vondst, Tim Kauling.

Enkelzijdige trotseerlood, met wapen van de Groningse gemeente Ten Boer.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: Onbekend.

Aanmaakplaats: z.pl. Groningen, Ten Boer.
Datering: z.j. Ca. na 1912.

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld.

Het wapenschild van de gemeente Ten Boer.

Gevierendeeld wapenschild.

In de kwartieren, twee gouden gekruiste bisschopsstaffen, op een rood veld.

Drie zilveren gegolfde dwarsbalken op een blauw veld.

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, pag.10-11 nr. 21.

Deze trotseerloodjes werden gebruikt/aangebracht, op het dak van de middeleeuwse kloosterkerk van Ten Boer. 

Bodemvondst, Henk Niesing.

Enkelzijdige trotseerlood, Marinus Broeders.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: 80 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Vught.
Datering: z.j. 1920-1940

Voorzijde: Gelegen op een schildvormig veld,

Een staande leidekkers-hamer, geplaatst op een daktorentje.

Ter weerszijden van de hamer, een gesmede spijker

Boven de hamer, een windwijzer.

Met windhaan naar links gewend.

Geflankeerd met de gotische letters M / B

Marinus Broeders

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, pag.62 nr. 6.

Deze trotseerloodjes zijn gebruikt/aangebracht, op de stadhuistoren van Hoorn en de Noorderkerk en de Oude kerk in Amsterdam.

Bodemvondst, Henk Niesing.

Enkelzijdige trotseerlood, Marinus Broeders.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Afmetingen: 80 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Vught.
Datering: z.j. 1920-1940

Voorzijde: Gelegen op een Gotisch schildvormig veld,

rondom met versierde boord.

Een staande leidekkers-hamer.

Boven de hamer, de initialen M B

van meester loodgieter/leiendekker

Marinus Broeders

Keerzijde:  Blanco.

Lit.: P.P. Steijn, Meestertekens op het dak, pag.62 nr. 7.

Deze trotseerloodjes zijn gebruikt/aangebracht, op de Grote of St-Laurenskerk te Alkmaar tijdens de restauratiewerken in 1925/1926.