Bodemvondst, Hans Bostelaar.

Loden afslag-plaatje.

Diverse mespunt doorboring.

De juiste functie/plaats/datering van dit loodje is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 12 gram.

Diameter: 46 mm. x 44 mm.

Diameter stempels/afslag: 16 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een rond en platgeslagen plaatje.

Vier afslagen van stempels (?)

Allen voorzien van een parelcirkel.

- Twee maal de letters I P 

- Twee maal de letters I H

(de kleine I tussen de bovenbenen van de letter H)

Keerzijde: Vier afslagen van stempels (?)

- Twee maal de letters I H

- De letters I S

- Huismerk of cijfer I 4 met daarnaast de kleine letter B

Bodemvondst, Edwin Der Nederlanden.

Loden afslag-plaatje.

Dubbel gevouwen.

De juiste functie/plaats/datering van dit loodje is niet gekend.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Diameter: Onbekend.

Diameter stempels/afslag: Onbekend.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. eind 16e eeuw begin 17e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een dubbel geplooid loodplaatje.

Een dubbele blad-krans cirkel.

De letter L gelegen op de letter J

Ter weerszijden een gepunt bloem-motief.

Keerzijde: Blanco.

Bodemvondst, Paul Blomme.

Loden afslag-plaatje.

De juiste functie/plaats/datering van dit loodje is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 30,5 gram.

Afmeting: 41 mm. x 38 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw à 17e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een rond en platgeslagen plaatje.

Negen afslagen van een huismerkstempel.

Allen voorzien van een parelcirkel en een gladde fijne cirkel.

Met op het veld gelegen letters:

V en de samengevoegde letters NH

Boven de initialen VNH.

De letter P, verwerkt in een kruis(voet).

Keerzijde: Een lichte afslag.

De parelrand nog merkbaar.

Hier is de afbeelding, platgeslagen.

Door de negen afdrukken, aan de voorzijde.

Bodemvondst, Peter Bakker.

Enkelzijdige penning/loodje type adelaar.

De juiste functie/plaats van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: Onbekend.

Diameter: Onbekend.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een veld.

Naar rechts gewende adelaar,

met gespreide vleugels.

Keerzijde:  Blanco.

Bodemvondst, Pieter de Breuk.

Penning tweekoppige adelaar, Karel V.

Lichte schade aan de rand, perforatie door nageling.

De juiste functie/plaats van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 3,94 gram.

Diameter: 27 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: 1540.

Voorzijde: Gekroonde tweekoppige adelaar, met gespreide vleugels.

Omsloten met een omschrift:

 ♔ SI ° VOVS ° FALLEZ ° SE (SI)° REGECTES

Wat wil zeggen: Indien je faalt, hergooi.

(In verband met het rekenen op een albus, het leggen of gooien (gectoirs) van penningen.)

Keerzijde: Lang glad gevoet kruis.

Met in de kwartieren de letters  K / V / R / I

Wat wil zeggen:  Karolus Vijf Romanorum Imperator.

Omsloten met een omschrift:

AMAT ° VICTORIA ° CVRAM °1540

Wat wil zeggen: Geen overwinning zonder  inspanning.

Lit.: Afgeleide van op rekenpenningen Karel V, Dugniolle 1153 t.e.m. 1161.

Voor de letters in de kwartieren "Dubbele mijt" Vanhoudt 233.AN.

Bodemvondst, Joey.

Penning tweekoppige adelaar/kruis.

Lichte gefragmenteerd aan de rand

De juiste functie/plaats van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood.

Massa: 5,44 gram.

Diameter: 17 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend (Nijmegen ?)

Datering: z.j. Ca. midden 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op het veld.

(Gekroonde ?) tweekoppige adelaar, met gespreide vleugels.

(Rijksadelaar ?)

De adelaar voorzien van een borstschild.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een Latijns kruis op voet.

De tweekoppige rijksadelaar met borstschild komt voor in de wapens, van de rijkssteden zoals Nijmegen, Groningen en Arnhem. 

En op de muntslag van Karel V.

Bodemvondst, Danny Hennekeij.

Ovale eenzijdige geslagen penning type "Burcht/toren".

Met klop, gotische V

De juiste functie/plaats/datering van dit loodje is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 7,25 gram.

Diameter: 22 mm. x 24,3 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend. Middelburg (?)

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een ovaal veld.

Binnen een parelcirkel,

een burcht of torengebouw met drie kantelen.

Waarop een klop.

Binnen een parelrand, de gotische letter V

Voor waardebepaling, vijf.

Keerzijde: Blanco.

Bodemvondst, John El Oso.

Penning type "Davidster".

Licht gefragmenteerd aan de rand.

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood.

Massa: Onbekend.

Diameter: 15 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. eind 15e eeuw, begin 16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een zespas, die samenloopt in de buitenrand .

Op het veld, een "Davidster".

Binnen de ster de letter R

Keerzijde: Binnen een zespas.

De gotische minuskel letter I

Bodemvondst, Henk Boot.

Duitstalige (Draag) penning op David en Goliath/

Verwijzing naar de Spaanse Opstand .

Vrouwe Justitia.

Verwijzing naar gerechtigheid, onder de vorm van de stichting van de 

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Lacune, door gietfout.

Materiaal: Tin.

Massa: Onbekend.

Diameter: 32 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: 1588

Voorzijde: Binnen een kabelrand-versiering en gladde cirkel.

Het omschrift en datering.

. DAVID . SCHLVG . DEN . GOLIAT . 15 ❀ 78

David verslaat Goliath.

(De verwijzing, dat een kleinere en zwakke, een sterke en grotere tegenstander verslaat)

Onder een bewolkte hemel, waaruit regen valt.

(Links) David, gooit een steen vanuit zijn slinger naar zijn tegenstander.

(Rechts) Een statige en gepanserde reus Goliath.

Bewapend met zwaard en speer.

Op de achtergrond, twee bevlagde torengebouwen.

Keerzijde: Binnen een kabelrand-versiering en gladde cirkel.

Het omschrift en datering.

. DAS . IST . DIE . GERECHTIKEIT  15 (?) 88

Dit is de gerechtigheid.

(De verwijzing, dat gerechtigheid zal volgen)

Op een veld met gewassen, in de regen.

Een staande en niet geblinddoekte "Vrouwe Justitia".

In de linkerhand, een weegschaal.

(afweging van de bewijzen en getuigenissen)

In de rechterhand, een geheven zwaard.

(symbool voor het vonnis, die word uitgesproken)

Bodemvondst, Pieter de Breuk.

Duitstalige draagpenning op David en Goliath.

Verwijzing naar de Spaanse Opstand .

Vrouwe Justitia.

Verwijzing naar gerechtigheid, onder de vorm van de stichting van de 

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Kleine lacune, door gietfout.

Draagoog nog intact.

Materiaal: Tin.

Massa: 5,00 gram.

Diameter: 34 mm. met draagoog 40 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: 1588

Voorzijde: Binnen een kabelrand-versiering en gladde cirkel.

Het omschrift en datering.

° MIT ° SCHLVG ° DAFIT ° GOLIΛET ❀ 1578

David verslaat Goliath.

(De verwijzing, dat een kleinere en zwakke, een sterke en grotere tegenstander verslaat)

Interpunctie, met ringetje.

(Links) David, legt zijn slinger aan gevuld met een steen.

(Rechts) Een statige en gepanserde reus Goliath.

Bewapend met een speer.

Op de achtergrond, tussen de personages beplanting.

Rechts van Goliath, een bevlagd torengebouw.

Keerzijde: Binnen een kabelrand-versiering en gladde cirkel.

Het omschrift en datering.

° DAS ° IST ° DI ° G ❀ ERE ° CHIKEIT °  15 °Ƨ8

Dit is de gerechtigheid.

(De verwijzing, dat gerechtigheid zal volgen)

Interpunctie, met ringetje.

Op een veld met gewassen, met twee sterren aan de hemel.

Een staande en niet geblinddoekte "Vrouwe Justitia".

In de linkerhand, een weegschaal.

(afweging van de bewijzen en getuigenissen)

In de rechterhand, een geheven zwaard.

(symbool voor het vonnis, die word uitgesproken)

Bodemvondst, Arnemuiden.

Penning type "Fabeldier".

Fabulosa animalis

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Tin/lood legering.

Massa: 10,94 gram.

Diameter: 23 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Op het veld, een fabeldier.

Een vogel-lichaam/romp op twee poten, naar rechts.

(kever-lijf ?)

Een aanziend hoofd/kop van een kat. (felicopullum) 

Keerzijde: Binnen een  gladde cirkel.

Twee naast elkaar staande kruisen.

Waaraan telkens een haakvormig aanhangsel,

naar rechts-boven geplaatst.

(Huismerk-teken ?)

Bodemvondst, Frankrijk.

Penning type "Fleur de lys".

Gilde/ambacht penning (?)

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Tin.

Massa: 10,8 gram.

Diameter: 24 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: 1574

Voorzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.

Op het veld, een "Fleur de lys".

Keerzijde: Binnen een dubbele gladde cirkel.

Twee staande steenhouwer-hamers.

Centraal het jaartal 1574

Tussen de cijfers, een (passer) punt.

Onder het jaartal, de gotische letter A

Uit de collectie, Paul Callewaert.

Penning met hond/fabeldier.

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 3,77 gram.

Diameter: 19,4 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e à 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een gaande mannelijke hond(?) naar rechts.

Met gekrulde lange staart, naar achter gekeerd.

Een lange snuit, met opstaande oren.

Rondom veriert met kleine bolletjes/punten.

Centraal, een (passer) punt.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Een mannelijk hoofd naar rechts gewend.

Lit.: Edward Fletcher, Leaden Tokens & Tallies, Roman to Victorian, pag. 59.

Uit de collectie, Paul Callewaert.

Penning met bloemmotief en bijlen.

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 9,15 gram.

Diameter: 23,8 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. eind 16e eeuw, begin 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel.

Zes-blad bloemmotief.

Tussen de bloemblaadjes,

telkens een naar binnen gekeerde driehoek

Centraal, een (passer) punt.

Keerzijde: Gelegen op het veld.

Twee bijlen, geflankeerd met een dubbel getande zaag.

Versiert met diverse punten/bolletjes.

Uit de collectie, Paul Callewaert.

Penning op bisschop van Augsburg.

Otto Truchsess von Waldburg. (1543-1573)

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 11,05 gram.

Diameter: 30,7 mm.
Medailleur: Lorenzo Fragni.
Datering: 1544

Aanmaakplaats: z.pl. (Duitsland ?)

Voorzijde: Binnen een versierde buitenrand, bladmotief.
Borstbeeld van Otto von Waldburg, naar rechts gewend.
Opgekleed met een ceremonieel schouderstuk (mozetta).
(Gedragen door katholieke prelaten, bij officiële riten)
Getooid met een kardinaalsmuts.
Omschrift:
+ OTHO . TRVCHSESS . DEI . GRATIA . E^PS . AVGVST . M . D . XLIIII (1544)
Ter weerszijde, de gesplitste legende:
ETA . SVE / XXX

Keerzijde: Blanco.

Lit: Forrer Bd. IV, 362; vlg. II 133-135.

Uit de collectie, Patrick Pasmans.

Penning type gesp/letters (?) 

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood.

Massa: 2,78 gram.

Diameter: 20 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op het veld.

Een gesp met gespplaat naar rechts.

Geprofileerde voorbeugel, waarop een angel rust.

De gespplaat met omrande versiering.

Keerzijde:  Gelegen op het veld.

De letters HS (?)

Uit de collectie, Paul Callewaert.

Penning met bekruiste vierpas en gesp (?) 

De juiste functie/plaats/datering van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 2,43 gram.

Diameter: 17 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een gladde buitencirkel.

Een gesp, met angel naar rechts gewend.

Keerzijde:  Binnen een gladde buitenrand.

Een vierpas, met daarin een kort glad kruis.

Bodemvondst Jos.

Penning H. Geest armentafel.

De juiste functie/datering/plaats van deze penning is onbekend.

Materiaal: Lood/tin.

Massa: Onbekend.

Diameter: 16 mm.
Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Voorzijde: Binnen een parelrand.
En versierde gearceerde band.
De H. Geest in de gedaante van een duif.

Keerzijde: Binnen een parelrand.
Een kalende monnik/abt met baard, 

getooid in een pij naar links gewend.
Een hand rustend op de schouder.
Het bolletje voor de persoon, duid mogelijks op een hostie.

Bodemvondst, Arjen Van Den Kerchove.

Penning op de "Orde van St-Antonius".

Kloveniersgilde St-Antonius abt uit Terheijden (1551) ?

De juiste functie/datering/plaats van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: Onbekend.

Diameter: 22 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. eind 16e begin 17e eeuw.

Voorzijde: Binnen een dubbele cirkel.

De gotische letters A T B

T-symbool, naar het teken van de Griekse hoofdletter. 

Tau genoemd.

A B St-Antonius (hospitaal) Broeders.

Keerzijde: Binnen een gladde cirkel.

Centraal de gotische letters A B

St-Antonius / Broeders (?)

Armen / Brood (?)

Onder en boven de letters, met krul-motief versiert.

Lit.: Dolf Hartsuiker, "De Tau van Antonius", Kloveniersgilde "Sint Antonius Abt" Terheijden sinds 1551.

T kruis
Bij de onderstaande bespreking van het T-symbool heb ik een artikel van Pieter Noordeloos, “De Tau van Antonius” als basis en uitgangspunt.
Het meest typische Antoniaanse embleem, dat wij op een menigte afbeeldingen van S. Antonius uit de latere middeleeuwen aantreffen, is een T, naar het teken van de Griekse hoofdletter van die naam, tau genoemd.
De vorm is over het algemeen sierlijk. De balken lopen aan de drie einden breder uit en vormen door de holle buiging aan elk einde twee min of meer rechte hoeken.
Het blauwe insigne was, volgens voorschrift, genaaid op de linkerzijde van de zwarte tunica en de zwarte mantel der hospitaalbroeders van de Orde van St. Antonius. Het werd daarom ook wel Antoniuskruis genoemd.
De Antonianen hebben zich er niet mede tevreden gesteld met alleen de tau te dragen. De tau werd voor hen hun symbool. Zij droegen het overal uit en brachten het aan op alles wat ook maar enig verband met de orde had.

Bodemvondst, Paul Blomme.

Zes-hoekige penning, met gekroonde M

De juiste functie/plaats/datering van dit loodje is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 5,7 gram.

Diameter: 19 mm. x 19 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord.

Een zes-hoekige omlijning.

Centraal, de gotische en gekroonde letter M

(Heilige Maria)

Keerzijde: Binnen een opgehoogde boord.

Een zes-hoekige omkadering.

Centraal, een gevierendeeld wapenschild.

Met in de kwartieren 1 & 3, drie boven elkar liggende balken.

In de kwartieren 2 & 3, niet nader toe te schrijven figuur.

Uit de collectie, Paul Callewaert..

Enkelzijdige penning met oogstbijl.

De juiste functie/plaats van deze penning is niet gekend.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 3,70 gram..

Diameter: 18,2 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op een veld.

Naar links liggende oogst-bijl.

Met open bijl-wang, boven het bijl-huis een bijl-punt/pin.

Rechtsonder een molenijzer.

Centraal een (passer) punt.

Keerzijde:  Blanco.

Uit de collectie van, Paul Callewaert.

Enkelzijdige penning type "Kroon".

De juiste functie/datering/plaats van deze penning is onbekend.

Minimale pooischade, barst.

Materiaal: Lood/tin legering.

Massa: 3,03 gram.

Diameter: 19,55 mm. x 19,90 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.
Datering: z.j. Ca. 16e eeuw.

Voorzijde: Gelegen op het veld.

Smalle hoge kroon, beladen met edelstenen.

De kroon getopt met een kruis.

Keerzijde: Blanco.